Vrije tijd

De rode draad bij mensen in armoede is UITSLUITING

De manier waarop onze samenleving is ingericht maakt dat sommige mensen uit de boot vallen. Bovendien zijn onze maatschappelijke structuren vooral geënt op mensen die over de juiste vaardigheden, middelen en mogelijkheden beschikken. Mensen in armoede kunnen zelden of nooit rekenen op een ( goed geolied) netwerk en de steun die daar bij hoort. Ze staan er alleen voor en hebben zelden een klankbord : ze lopen meer kans om verstrikt te raken in informatie, worden geconfronteerd met onduidelijke verwachtingen, ze krijgen alsmaar het gevoel van falen. Het ontbreken van een netwerk, of het niet kennen, maakt dat je zwakker staat. Uisluiting en negatieve ervaringen maken dat mensen in armoede in hun schulp kruipen. Ze mijden contact of hebben niet de middelen voor activiteiten buitenshuis. Op die manier is er geen confrontatie met beschuldigende blikken of opmerkingen.

Recht-Op vindt het belangrijk dat mensen volwaardig deel uit maken van de samenleving. We werken aan gelijke toegang tot rechten maar zetten net zo goed in op het vinden van een plaats in de samenleving.

Recht-Op stimuleert ontmoeting: in eigen huis maar nog liever op plekken waar mensen in armoede ook anderen kunnen leren kennen. Uit het isolement komen biedt mensen nieuwe krachten en perspectief. Ze worden gezien, betekenen iets voor een ander, zetten even de zorgen opzij of ervaren dat er ook een andere kijk mogelijk is.

• We bieden een plaats om met lotgenoten samen te komen: een eerste manier om te zien dat ze niet alleen zijn, dat anderen met dezelfde problemen kampen.
• We leren mensen plaatsen in de buurt kennen waar ze vrijblijvend kunnen binnenstappen: waar ze welkom zijn, waar ze terecht kunnen met vragen of gewoon een kop koffie kunnen drinken.
• We zetten cultuur en vrije tijd op de agenda. We moedigen mensen aan om tijd te besteden aan vrije tijd: tijd nemen voor zichzelf, zich ontspannen, op uitstap gaan. We overbruggen samen drempels en gène: cultuur is er voor iedereen en cultuur biedt ademruimte.
• We zetten stappen naar vrijwilligerswerk.

Recht-Op pleit voor inclusie. Dat betekent dat we zo min mogelijk aparte voorzieningen en aanbod voor mensen in armoede willen creëren. We pleiten er voor dat ze zonder veel poespas zelf naar theater kunnen, dat de kinderen mee kunnen naar de gewone vakantieopvang, dat elke dienst en voorziening open staat voor iedereen. Ook voor mensen met meer vragen of problemen en met minder middelen. We motiveren daartoe niet enkel mensen in armoede om de stap te zetten, we stimuleren aanbieders om rekening te houden met mensen met een andere sociale achtergrond. Middelen hiertoe zij oa niet stigmatiserende sociale tarieven, een aanbod dat beantwoordt aan specifieke noden, duidelijke informatie en procedures, rekening houden met de zware last die armoede elke dag is… Door projectwerk, sensibilisering en vorming zoeken we voortdurend samen oplossingen om die gelijkwaardige deelname aan de samenleving mogelijk te maken.

• In Een Paar Apart zetten we actief in op de informele uitbreiding van het sociale netwerk van mensen die in armoede leven met mensen die niet in armoede leven. Uit ervaring en uit literatuur leerden we dat mensen in armoede vaak een erg beperkt sociaal netwerk hebben, zowel wat formele als wat informele relaties betreft. Hun netwerk is beperkt in aantal relaties en hoofdzakelijk toegespitst op het eigen kerngezin. Het is ook beperkt in verscheidenheid: mensen in armoede kennen meestal vooral andere mensen die ook in armoede leven. Ze komen amper in contact met mensen die niet in armoede leven, tenminste niet op een informele manier. Enkel op formele wijze ontmoeten ze mensen die niet in armoede leven, namelijk door tal van contacten die ze hebben met maatschappelijke diensten en officiële instanties.

Kortom: bij gebrek aan informele contacten met mensen die niet in armoede leven missen mensen die in armoede leven een

Een belangrijke bron van steun om uit de armoede te geraken. Ze slagen er moeizaam in om mensen met een andere sociale achtergrond te leren kennen. In Een Paar Apart organiseren we ontmoeting met mensen met een andere sociale achtergrond. Het opzet van ‘Een paar apart’ lijkt vrij simpel: mensen die in armoede leven in contact brengen met anderen.De opdracht bestaat erin om deze ‘groepen’ kennis te laten maken met elkaar en met elkaars leefwereld. We gaan ervan uit dat erkenning, tijd en aandacht krijgen een belangrijke emotionele ervaring is voor mensen, te meer als het komt van iemand die beschouwd wordt als een persoon ‘die het beter doet’.

Het draagt bij tot een beter zelfwaardegevoel. Die verhoging van zelfwaardering kan een positief proces op gang brengen.

De praktijk toont aan dat deze schijnbaar eenvoudige beweging helemaal niet zo gemakkelijk te realiseren valt. Ontmoeting opzetten of sociale netwerken creëren is sowieso niet per definitie zaligmakend. Om een positief effect te bereiken dienen een aantal voorwaarden vervuld te zijn. Het risico is immers groot dat de vooroordelen die groepen hebben over elkaar veeleer bevestigd dan ontkracht worden. Er is heel wat methodische en professionele begeleiding nodig om positieve contacten te doen slagen. Samengevat doet ‘Een paar apart’ een oproep tot solidariteit over klassengrenzen heen. Het wil zoeken naar manieren om de schotten tussen bevolkingsgroepen te doorbreken.Het tracht nieuwe vormen van betrokkenheid te stimuleren.‘Een paar apart’ wil hefbomen aanreiken om verbroken verbindingen te herstellen.‘Een paar apart’ organiseert aansluiting om uitsluiting tegen te gaan.

Vergroten van informele kennissenkring

Essentieel is dat we de uitbreiding van het sociale netwerk voor mensen die in armoede leven realiseren in de sfeer van informele of ‘gewone’ contacten tussen mensen.Met ‘Een paar apart’ zochten we naar een tegengewicht voor de vele formele (hulpverlenings)relaties van gezinnen die in armoede leven.Met het project wilden we in het bijzonder het onderdeel van het sociale netwerk binnen de groep van vrienden en bekenden uitbreiden. Ook in sportclubs, theaterverenigingen en politieke partijen ontmoeten mensen elkaar op basis van interesse. Alleen: mensen die in armoede leven vinden zeer moeilijk aansluiting bij deze organisaties en krijgen dus ook minder kans tot ontmoeting met medeburgers. Net in deze informele contacten met mensen die niet in armoede leven, liggen misschien kansen om een stap vooruit te geraken in het leven